TIÊU CHUẨN HỮU CƠ (ORGANIC): CÂY NGHỆ - KỸ THUẬT TRỒNG, CHĂM SÓC, THU HOẠCH, SƠ CHẾ VÀ BẢO QUẢN

Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Nghệ đạt chuẩn hữu cơ (organic)  

Lựa chọn vùng trồng hữu cơ

• Khu vực sản xuất Nghệ hữu cơ phải được cách ly tốt khỏi các nguồn ô nhiễm (khu công nghiệp, đường giao thông chínnh…);

• Ruộng hữu cơ cần đảm bảo cách ly tốt khỏi sự ô nhiễm từ các khu vực xung quanh. Nếu có nguy cơ ô nhiễm bởi chiều gió thì phải trồng cây trong vùng đệm để ngăn ô nhiễm khi phun. Cây ở vùng đệm bắt buộc phải khác với cây trồng hữu cơ. Nếu có nguy cơ ô nhiễm từ nguồn nước thì nên đắp bờ đất hoặc xẻ mương rãnh để ngăn nước ô nhiễm chảy qua;

• Chọn ruộng không bị ô nhiễm hoá chất (phân hoá học, thuốc trừ cỏ, thuốc trừ sâu…) từ những năm trước đó;

• Chọn nơi đất tốt, có độ pH = 6, 5-7, hàm lượng mùn cao, tơi xốp, tầng đất dày, ít đá lẫn, có khả năng giữ và thoát nước tốt, có độ ẩm trong suốt thời gian cây sinh trưởng. Nên chọn loại đất thịt tơi xốp hoặc đất pha cát để trồng Nghệ. Tránh chọn vùng đất cát và đất sét.

Thời vụ trồng

• Nghệ trồng từ đầu vụ Xuân (tháng 1-2) đến cuối vụ Xuân (tháng 3-4);

• Thời gian sinh trưởng từ 9 đến 10 tháng (tuỳ từng giống);

• Thời gian thu hoạch vào khoảng từ tháng 11-12 đến tháng 2-3 năm sau.

Thời vụ trồng cây Nghệ organic

Kỹ thuật sản xuất giống đạt chuẩn hữu cơ

• Nghệ có nhiều giống khác nhau (Nghệ đen, Nghệ vàng, Nghệ đỏ), là loài sinh sản vô tính trồng bằng mầm củ;
• Chọn giống: Là cây đã trải qua hai thời kỳ sinh trưởng ra củ và giai đoạn hoa tàn lụi;
• Cây sinh trưởng và phát triển bình thường, không sâu bệnh, tách được các nhánh bánh tẻ để nhân giống;
• Củ làm giống là củ bánh tẻ, không non quá và cũng không già quá, có từ 2-3 mắt mầm, đường kính trung bình 1-1,5cm;
• Lượng giống cần chuẩn bị: 2.000 kg/ ha

Kỹ thuật sản xuất giống Nghệ đạt chuẩn hữu cơ

Kỹ thuật làm đất

• Thu gom cỏ dại và dọn vệ sinh đất trồng;

• Cày phơi ải đất để tạo độ tơi xốp và diệt mầm bệnh trong đất (trước khi trồng ít nhất 10 ngày);

• Có thể dùng vôi bột để khử chua, khử khuẩn và nấm bệnh (30-40kg vôi bột/ 1000m2), rắc đều mặt luống trước khi bón các loại phân khác 1 tuần.

Kỹ thuật trồng

TRỒNG HÀNG ĐƠN

• Cây cách cây 20cm-25cm, hàng cách hàng 30cm- 35cm. Mỗi gốc đặt từ 1 đến 2 hom;
• Hố trồng sâu khoảng 25cm-30cm. Cho phân vào hố và lấp qua một lớp đất mỏng;
• Đặt củ giống vào hố, cách mặt luống khoảng 15cm-20cm và lấp một lớp đất mỏng và tơi xốp lên củ Nghệ cho đến khi bằng mặt luống rồi ấn nhẹ tay để đất tiếp xúc tốt với củ.

LÊN LUỐNG

• Lên luống cao 20cm-25cm, rộng 1-1,2m;
• Cây cách cây 20cm-25cm, hàng cách hàng 30- 35cm (3 hàng/ luống)

Lưu ý:

• Nghệ nảy chồi ngang, do đó nên đặt củ nằm ngang hoặc xuôi theo hàng trồng để chồi dễ phát triển;

• Sau khi trồng phủ lá cây, rơm rạ lên mặt luống để tạo độ ẩm cho đất và bổ sung phân hữu cơ hoai mục;
• Trong quá trình trồng và chăm sóc, không để Nghệ bị thiếu nước. Nghệ là loài cây háo nước nhưng lại không chịu được úng (dễ bị thối củ khi bị úng). Do đó, ruộng (luống) trồng Nghệ phải được thoát nước tốt trong mùa mưa;
• Sau 2 tuần thì củ Nghệ bắt đầu mọc chồi và xuất hiện lá non, nếu hốc nào không mọc thì cần trồng dặm thêm để Nghệ mọc đều.

Phân bón và kỹ thuật bón phân

• Tuyệt đối không sử dụng các loại phân bón hóa học, chỉ sử dụng phân bón hữu cơ đã hoai mục;
• Lượng phân: 3 tấn phân chuồng đã ủ hoai mục dùng cho 1000m2 ruộng;

• + Bón lót 2/3 số phân trên trước khi trồng.
• + Số còn lại bón thúc kết hợp làm cỏ vun gốc khi Nghệ từ 60-90 ngày tuổi.
• Nên bổ sung chế phẩm sinh học EM (vi sinh vật có ích) cho đất nhằm thúc đẩy quá trình hấp thụ chất
• dinh dưỡng cho Nghệ, phân giải các chất khó tan trong đất, giúp Nghệ phát triển tốt và phòng ngừa
• nấm bệnh;
• Khi sử dụng phân hữu cơ cần lưu ý sử dụng phân chuồng, phân gia súc có nguồn gốc tự nhiên, không dùng phân từ các trang trại chăn nuôi công nghiệp để tránh tình trạng tồn dư tạp chất như thuốc kích thích, hoóc-môn tăng trưởng và chất cấm.

Phân bón và kỹ thuật bón phân Nghệ khi canh tác hữu cơ

Làm cỏ và chăm sóc

• Tiến hành làm cỏ dại bằng tay, vun gốc ở các giai đoạn Nghệ 30-60 ngày tuổi, 60-120 ngày tuổi và 120-150 ngày tuổi. Không làm cỏ trong các đợt nắng nóng kéo dài;
• Khi thấy cỏ dại mọc lấn át thì phải làm sạch và lấp đất quanh gốc Nghệ. Việc lấp đất này sẽ làm tăng thêm diện tích cho nhánh củ phát triển và tăng năng suất của Nghệ;
• Không làm đứt rễ khi làm cỏ để tránh hiện tượng Nghệ vàng lá và chết dần dẫn tới năng suất giảm;
• Nên bảo vệ tốt diện tích trồng Nghệ, không để các con vật phá hoại hay dẫm đạp lên cây. Không để củ Nghệ lộ khỏi mặt đất để đảm bảo phẩm chất và giá trị thương phẩm.

  

Cách làm cỏ và chăm sóc Nghệ hữu cơ

QUẢN LÝ SÂU BỆNH KHI TRỒNG CÂY NGHỆ

Bệnh hại

Bệnh thối củ

Bệnh lây lan rất nhanh và khó kiểm soát. Bệnh thối củ có 2 loại:

THỐI KHÔ

• Do nấm Fusarium solani gây ra;

• Nấm bệnh tấn công vào phần cổ rễ sát mặt đất, làm cho cây lá vàng úa và rủ xuống, đào lên sẽ thấy trên bề mặt củ xuất hiện những vết đốm nhỏ màu nâu xám;

• Nếu không áp dụng biện pháp chữa trị thì bệnh sẽ phát triển mạnh làm cho củ khô và xốp, sau vài ngày cây vàng lụi và chết. Bệnh thối khô không làm củ có mùi hôi.

Củ nghệ thối khô

BỆNH THỐI NHŨN
• Do vi khuẩn Erwinia carotovora gây ra:
• Bệnh làm cho thân và củ bị thối, khi bóp phần thân hay củ bị thối sẽ thấy nước chảy ra và có mùi rất khó chịu;
• Phần thân và củ bị thối ngâm vào cốc nước sẽ có dịch trắng.
CƠ CHẾT PHÁT SINH BỆNH
• Vi khuẩn và nấm xâm nhập vào vết thương và phá vỡ các tế bào mô, mạch dẫn cây không vận chuyển
được nước và dinh dưỡng để nuôi thân lá. Bệnh thường xuất hiện trên những ruộng thấp, khó thoát nước, hoặc tưới nước quá nhiều;

• Bệnh tồn tại trong đất, rất dễ phát triển và lân lan, nhất là vào mùa mưa điều kiện thuận lợi cho nấm khuẩn phát triển. Ngoài ra, canh tác Nghệ liên tục và lâu năm mà không áp dụng các biện pháp cải tạo và diệt nấm khuẩn trong đất thì bệnh lây lan từ mùa này qua mùa khác.

CÁCH PHÒNG TRỪ BỆNH

• Biện pháp canh tác:

+ Bố trí mật độ và thời vụ trồng phù hợp;

+ Chọn vùng đất cao và dễ thoát nước;

+ Bón phân hữu cơ trước khi trồng, phun qua lá các chế phẩm phân bón lá với mục đích bổ sung vi lượng, trung lượng theo các thời kỳ cây sinh trưởng phát triển. Bón phân gốc cân đối các thành phần đạm-lân-kali-lưu huỳnh;

+ Chọn giống sạch bệnh, thực hiện các biện pháp phòng bệnh ngay từ khâu sản xuất giống cây con.

• Biện pháp trị bệnh

+ Sử dụng thuốc Booc đô 1% tưới ướt đẫm gốc;

+ Tưới 2 lần cách nhau 7 ngày, nên chú ý phát hiện bệnh sớm, để có biện pháp chữa trị kịp thời.